De financiële sector heeft jarenlang gedraaid op formulieren, vakkennis en vertrouwen. Maar de roep om passend advies – vanuit klant én toezichthouder – maakt duidelijk: maatwerk zonder data is niet langer realistisch. In een tijd waarin technologie ons in staat stelt te anticiperen in plaats van te reageren, is data-gedreven werken geen trend, maar een noodzakelijke voorwaarde om relevant te blijven.
Bij Figlo werken we aan oplossingen die financiële data vertalen naar begrijpelijke en relevante inzichten. Niet om te automatiseren om het automatiseren, maar om klanten écht vooruit te helpen. Wanneer iemand een hypotheek aanvraagt, wil je meer doen dan alleen de maandlast berekenen. Met de juiste gegevens op tafel ontstaat er ruimte voor échte financiële duiding.
Toestemming is geen formaliteit, maar een fundament van het vertrouwen
Van inzicht naar impact
Denk aan de impact van overlijden of arbeidsongeschiktheid op de betaalbaarheid van de woning. Of aan pensioendata die duidelijk maakt dat de maandlast straks niet meer past. Je ziet of er een niet-gebruikte lijfrente of oude beleggingsverzekering aanwezig is, of dat lopende kredieten de leencapaciteit beperken. Ook inzichten rond verduurzaming – bijvoorbeeld op basis van het energielabel van de woning – of het vrijkomen van een 'bedrag ineens' bij pensionering kunnen meteen geïntegreerd worden in het adviesgesprek. Soms levert data zelfs verrassend positieve inzichten op: zoals ongebruikte fiscale jaarruimte, een overgeslagen spaarproduct of een onverwachte investeringsmogelijkheid. Zulke kansen verdienen het om zichtbaar te worden.
Deze inzichten komen alleen naar boven wanneer data niet langer versnipperd liggen in losse documenten, maar gestructureerd ontsloten worden – met toestemming van de klant – en gepresenteerd worden in context. Alleen dan wordt het gesprek relevant, mensgericht en toekomstbestendig.
Samenwerking is geen luxe, het is een randvoorwaarde
Deze transformatie kunnen we niet alleen maken. Daarom werkt Figlo actief samen met partijen als Datakeeper, HDN, MoneyView, Ockto en Rulecube. Elk van hen levert een onmisbare bouwsteen: van betrouwbare productdata tot veilige datadeling en logische beslismodellen. En net zo belangrijk: we ontwikkelen deze oplossingen samen met onze klanten – adviseurs, aanbieders en instellingen – die het verschil willen maken.
Adviesplicht en ethiek: het ongemakkelijke midden
Maar hier ontstaat ook een spanningsveld. Want wat als je via klantdata méér te weten komt dan strikt noodzakelijk is voor de vraag waarmee de klant bij je komt?
In datagedreven processen wordt informatie vaak breed ontsloten. Dat kan ertoe leiden dat je informatie onder ogen krijgt die niet benodigd is voor het beantwoorden van de oorspronkelijke klantvraag, maar wél wijst op een financieel risico of aandachtspunt.
Stel: een klant komt voor een hypotheek, maar uit de data blijkt dat er een woekerpolis loopt of een pensioengat dreigt. Of dat er een betalingsregeling loopt voor een achterstand bij de zorgverzekering. Of dat er sprake is van meerdere kleine leningen buiten het BKR om. Of dat een eerder opgeheven beleggingsrekening nu als slapend actief bij een andere aanbieder staat. Zulke signalen – vaak buiten de directe adviesvraag – kunnen serieuze implicaties hebben. Ben je dan verplicht om dit te bespreken?
Volgens de AFM-Leidraad Hypotheekadvies ligt de adviesplicht binnen de grenzen van de gevraagde dienst. Je hoeft wettelijk gezien niet over andere producten te adviseren. Maar is dat voldoende? Kun je, wanneer je deze informatie eenmaal hebt, die nog negeren? Het is precies die vraag waar de sector niet langer omheen kan.
Pensioenfondsen: publieke taak, digitale kansen
Voor pensioenfondsen is dit spanningsveld anders, maar even scherp. Hun taak is het uitvoeren van pensioenregelingen, niet het geven van individueel financieel advies. Toch verwachten deelnemers steeds meer duiding en begeleiding bij het maken van keuzes, zeker nu het nieuwe pensioenstelsel die keuzes centraler stelt. En niet alleen begeleiding op hoofdlijnen, maar ook verduidelijking en goede individuele keuzebegeleiding die alleen vanuit een holistisch financieel perspectief verantwoord kan worden gegeven.
De AFM benadrukt dat fondsen moeten informeren en begeleiden, maar niet adviseren over externe producten. Tegelijkertijd ontsluiten fondsen steeds meer data: eigen gegevens, maar ook via koppelingen met bijvoorbeeld de Belastingdienst of MijnPensioenoverzicht.nl.
Dat betekent dat ook pensioenuitvoerders geregeld gegevens onder ogen krijgen die niet strikt noodzakelijk zijn voor hun primaire taakstelling, maar die wél signalen afgeven over risico’s of leemtes in de financiële situatie van de deelnemer. Dat vraagt om zorgvuldige grenzen, duidelijke kaders en bewuste keuzes over wat je wel of niet oppakt.
Wat je weet, bepaalt wat je moet
In de zorgsector is dat al volstrekt normaal. Een arts die tijdens een longfoto een verdachte schaduw opmerkt, maar daar niets over zegt omdat de patiënt ‘alleen kwam voor een ribblessure’, zou ernstig tekortschieten zowel medisch als ethisch. Ook daar geldt: het gaat niet om actief zoeken, maar om wat je opmerkt terwijl je werkt aan een andere, legitieme vraag. De zorg kent duidelijke protocollen, maar ook een diepgeworteld principe: je laat signalen die relevant kunnen zijn voor het welzijn van de patiënt niet liggen.
Waarom zou dat in de financiële zorg voor mensen anders zijn? Wij geloven dat dit hét gesprek is dat de sector met zichzelf moet voeren. Niet alles hoeft direct geadresseerd, maar er moet beleid zijn over signalering, drempels en klantcommunicatie, juist wanneer informatie buiten de scope van de initiële klantvraag valt, maar wél een financieel kwetsbare situatie onthult.
Toestemming als fundament
Eén principe staat altijd vast: data worden pas gedeeld als de klant daar expliciet toestemming voor geeft. Toestemming is geen formaliteit, maar een fundament van het vertrouwen. Alleen met heldere regie, transparantie en controle blijft de relatie tussen klant en adviseur of financiële instelling gezond.
Van ‘ken je klant’ naar ‘begrijp je klant’
Data-gedreven werken stelt ons in staat om de stap te maken van ‘ken je klant’ naar ‘begrijp je klant’. Niet via nog meer formulieren, maar via samenwerking, transparantie en technologie die doet wat nodig is. En niet meer dan dat.
Bij Figlo geloven we dat technologie pas waardevol is als die leidt tot betere gesprekken, betere keuzes en betere levens. Daarom kiezen we voor partnerschap. Voor inzicht. En bovenal: voor relevantie die de klant echt verder helpt, via de adviseurs en financiële instellingen die dagelijks het verschil maken. De uitdaging ligt nu bij ons allemaal: hoe maken we data bruikbaar én verantwoord, voor het belang van de klant én de toekomst van het vak?